Ai giết chùa? (Thiện Đức Nguyễn Mạnh Hùng)
Sau khi bài viết “Chùa chết” của tôi được nhiều bạn đọc được, tôi đã nhận được rất nhiều phản hồi. Thành tâm biết ơn sư quan tâm của các bạn. Nay tôi quyết định đi sâu thêm 1 chút nữa, chỉ 1 chút và động đến 1 góc nhỏ thôi ạ. Chuyện chùa chết thì đã rõ. Nhưng ai là người giết chùa.
Tôi đến thăm một ngôi chùa khá nổi tiếng ở ngoại thành Hà Nội. Tôi lễ Phật rồi đi vãn cảnh chùa. Tự nhiên, tôi muốn được gặp thầy trụ trì. Tôi hỏi thăm và được bà cụ đang quét chùa cho biết rằng bà không thấy thầy đâu. Có lẽ thầy vẫn còn đang ngủ hoặc thầy đã đi từ sớm. Lúc đó vào khoảng 8h30 sáng.
Theo lối chỉ của bà, tôi đi xuống phía sau. May thay, tôi gặp thầy đang uống trà và hút thuốc lào. Tôi tự giới thiêu về mình và chúng tôi làm quen với nhau. Thầy năm nay 40 tuổi và đã trụ trì ở ngôi chùa nổi tiếng này gần 20 năm. Thầy cho biết trong chùa chỉ có mình thầy là sư. Các thầy còn lại đã đi nhận chùa ở các nơi khác hết rồi.
Khi tôi bàn với thầy nguyện vọng của tôi muốn tổ chức các khóa tu, các buổi giảng pháp cho các bạn trẻ, cho người dân, thầy bảo rằng không thể làm được vì thầy chỉ có một mình. Tôi hỏi tại sao thầy lại có một mình mà không có thêm các thầy khác nữa. Thầy nhìn tôi như người ngoài hành tinh và nói “Anh học rộng biết nhiều mà không biết ngoài bắc mình có truyền thống nhất tăng nhất tự à”. Thì ra vậy. Truyền thống bao đời nay rằng chỉ có một sư cho một ngôi chùa. Các thầy tu lớn dần và tự đi nhận chùa, coi như ra ở riêng. Phật ơi, tu cần có tăng thân, ngay cả quý thầy xuất gia tu môt mình cũng rất khó, tu giữa làng một mình rất khó, chưa nói đến việc hoằng pháp. Tôi đã tìm ra kẻ giết chùa đây rồi. Tên nó là “truyền thống nhất tăng nhất tự”.
Lại nhớ đến câu chuyện tuần trước khi tôi được một vị Đại Đức (lại là trụ trì một ngôi chùa khác, cũng ở ngoại thành Hà Nội) mời về để thăm. Thầy rất nhiệt tình và mong tôi một lần về đó giúp thầy. Thầy tiếp đón tôi vô cùng nồng hậu. Cuối cùng, thầy dẫn lên thất riêng để tâm sự. Chúng tôi nói rất nhiều chuyện. Tôi tập trung nói về 2 chủ đề: thực hành lời Phật dạy và hoằng pháp.
Trước khi về, tôi xin phép thầy nói thẳng rằng tôi thấy có mấy chai bia ở trong thất riêng thờ Phật rất nguy nga thế này là không ổn. Thầy xin lỗi và nói rằng do các Phật tử cúng dường. Tôi đề nghị thầy nên cất ngay đi, dấu kín ngay đi, bởi vì nếu những Phật tử có tu học thật sự nhìn thấy, thầy sẽ mất hết uy tín và nói sẽ không ai nghe.
Tôi cũng cho biết là tôi linh cảm ở chùa có đồ mặn. Thầy thú thật rằng các Phật tử vẫn thường mang thịt, rượu đến cúng ở ban Đức Chúa Ông. Tôi tỏ ra khó chịu. Thầy hỏi tôi thế thì nên làm thế nào. Tôi thưa là thầy phải giải thích cho dân làng hiểu rằng nếu thầy đồng ý cho họ mang rượu, thịt vào chùa là tiếp tay cho họ phạm giới, đi ngược lại với giáo lý nhà Phật.
Trên đường lá xe về nhà, tôi đã tìm ra kẻ giết chùa. Đó chính là việc các nhà sư không giữ giới. Đó chính là việc các nhà sư chiều theo ý của dân làng, ủng hộ họ làm sai, làm trái lời Phật dạy.
Tôi chợt nghĩ, cư sĩ tại gia giữ 5 giới. Các thầy mới xuất gia làm sa di giữ 10 giới, còn các vị tỳ kheo và tỳ kheo ni giữ 248 và 350 giới. Nếu vậy tại sao một vị Đại đức đã xuất gia từ nhỏ lại vẫn uống bia, uống rượu? Tôi thật sự không hiểu. Và tôi lại suy nghĩ liệu có quý Đại Đức, Thượng Tọa nào giữ không trọn 5 giới của người tại gia không?
Tôi nhớ lại buổi gặp gỡ với một thầy từ châu Âu. Thầy cũng rất muốn găp tôi và đã hẹn gặp trước khi thầy lên máy bay về nước. Suốt buổi nói chuyện, thầy buồn hai điều. Điều thứ nhất, các ban trẻ rất không muốn xuất gia vì ở nhà quá sung sướng, đầy đủ nên sợ vào chùa không chịu kham khổ và kỷ luật được. Nếu có xuất gia thì dần dần không giữ giới hoặc xin quay lại đời.
Điều thứ hai, thầy buồn vì nhiều Phật tử bây giờ khi quy y nhưng xin quy y Nhị Bảo chứ không phải Tam Bảo. Họ chỉ muốn quy y Phật, quy y Pháp chứ không quy y Tăng. Họ mất lòng tin vào Tăng bảo. Nghe vậy, tôi buồn vô cùng và không thể tin vào điều này. Tôi cứ tưởng là như nghe trong mơ, trong mộng. Thế này thì kẻ giết chùa chính là các quý thầy và quý phật tử chúng ta thật rồi!
Ngày hôm qua, tôi đến thăm một ngôi chùa rất lớn, rất nổi tiếng. Bao lần qua đây mà chưa một lần được gặp sư trụ trì. Lần này, trước khi có chuyến hành hương xa, tôi muốn được đảnh lễ và thăm Sư Bà. Tôi cũng muốn mời Sư Bà tham gia một khóa tu ở nước ngoài. Nghe những câu chuyện của Sư Bà làm tôi rất cảm động. Sư Bà bị bệnh nhưng rất tâm huyết với sự phát triển Phật Giáo mà lực bất tong tâm. Thậm chí, Sư Bà lo rằng mai này mất đi, không biết ai sẽ lên thay trụ trì vì vẫn chưa tìm ra được người kế nhiệm xứng đáng!
Qua câu chuyện trên tôi lại nhận ra một điều rằng ở đâu chùa được công nhận di tích lịch sử thì thì ở đó Phật Giáo không (hoặc rất khó) phát triển. Nghe có vẻ vô lý quá phải không? Hóa ra vấn đề ở chỗ, đã là di tích thì địa phương quản lý hết, nhà chùa không có quyền gì cả. Muốn làm bất cứ gì cũng cần xin phép mà xin thì rất lâu, phép thì khó, cho lại rất ít. Lãnh đạo và ban quản lý di tích hầu như không quan tâm đến việc tu tập, đến hoằng pháp lợi sinh bởi vì họ không phải là Phật tử. Họ chỉ quan tâm đến lễ hội và thu tiền, bán vé, quyên góp vàxin công đức. Đây rồi, một kẻ giết chùa nữa đã được tìm thấy rồi.
Bạn có thể không biết và không tin rằng các nhà sư không hề thích về các ngôi chùa là di tích lịch sử. Về đây họ không được tu, không được hoằng pháp. Về đây họ bị biến thành công cụ phục vụ tín ngưỡng, phục vụ địa phương. Phật ơi, con sợ chùa di tích lắm rồi. Tự nhiên con muốn đi Làng Mai Pháp Quốc để được bên những ngôi chùa giản dị nhưng có rất nhiều tăng, ni đang tu học và hoằng pháp ở đó.
Ai là kẻ giết chùa? Còn những kẻ giết chùa nào nữa? Hãy hiện nguyên hình ra để những phật tử chân chính nhận diện nào?
Thiện Đức Nguyễn Mạnh Hùng